به گزارش فارس، دوشنبه هفته گذشته به گونه‌اي غير منتظره، سفر يك گروه 71 نفري از استادان زبان فارسي تاجيكستان به تهران در حالي لغو شد كه تنها چند ساعت به پرواز آنان باقي مانده بود.
"عبدالجبار رحمان‌اف " وزير معارف تاجيكستان به همراه "علي اصغر شعردوست " سفير ايران در اين كشور، پيش از سفر اين هئيت 71 نفري با حضور در يك كنفرانس مطبوعاتي در محل وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان، برگزاري دوره دانش افزايي آموزش خط فارسي در تهران را محصول تلاش‌هاي مشترك نهادهاي مربوطه 2 كشور و دليلي بر تقويت روابط آموزشي و فرهنگي ميان دوشنبه و تهران دانستند.
در طول برگزاري اين نشست همه چيز طبق برنامه در حال انجام بود و صحبتي از احتمال لغو پرواز اين گروه به ايران شنيده نمي‌شد و يا حداقل شعر دوست از آنكه ساعتي بعد چه اتفاقي خواهد افتاد، اطلاعي نداشت. اگر چنين نبود، سفارت كشورمان در دوشنبه قطعاً از رسانه‌هاي گروهي داخلي و خارجي تاجيكستان براي پوشش خبري اين رويداد مهم فرهنگي دعوت به عمل نمي‌آورد تا خود را مورد اتهام قرار دهد.
اما در پي توجيهات غير منطقي نمايندگان وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان مبني بر وجود مشكل رواديد براي برخي از اعضاي اين گروه كه بلافاصله از طرف سفارت ايران تكذيب شد، بلاخره اعلام شد كه دليل اصلي لغو سفر، عدم انجام هماهنگي‌هاي لازم ميان وزارت معارف تاجيكستان و دولت اين كشور بوده است كه اين توجيه هم نمي تواند قابل قبول باشد.
اين حادثه، خاطرات لغو سفر گروه‌هاي فرهنگي و آموزشي تاجيكستان به ايران را ساعاتي قبل از پرواز و حتي پاي پله‌هاي هواپيما تداعي مي‌كند كه هرگز به تصادفي و اتفاقي بودن اين موضوع شباهتي ندارد.
به عنوان نمونه، 3 ماه قبل، عزيمت يك گروه 30 نفره از دانشجويان تاجيك به تهران جهت شركت در دوره ايران شناسي در حالي لغو شد كه برخي از اعضاي اين گروه وارد سالن پرواز فرودگاه شده بودند. پيش از آن سفر نيز سفير كشورمان در جمع دانشجويان و استادان تاجيك طي سخناني با عالي ارزيابي كردن سطح روابط 2 كشور، مسير توسعه همكاري ميان تهران با دوشنبه را عاري از هرگونه مانعي دانسته بود، بي خبر از آنكه ساعتي بعد چه اتفاقي روي خواهد داد.
اگر چنين نبود، بايستي در موارد يادشده از چند روز قبل نهادهاي مربوطه تاجيكستاني به سفارت ايران اطلاع مي‌دادند كه به دلايلي اين سفرها لغو خواهد شد و يا به تعويق خواهد افتاد. ولي آنان پس از رسانه‌اي كردن اين موضوعات با كارشكني، مانع سفر مقامات فرهنگي مربوطه مي‌شوند.
مسلما چنين روشي نشان مي‌دهد كه در بدنه نهادهاي دولتي تاجيكستان افراد و يا گروه‌هايي وجود دارند كه با توسل به بهانه‌هايي واهي و ساختگي و رسانه‌اي كردن آنها، در پي برانگيختن واكنش‌هاي جدي تهران هستند تا بتوانند روابط 2 كشور را به سمت مورد نظر خود سوق دهند.
البته به طور طبيعي اين سوال مطرح مي‌شود كه آيا چنين حركات غيردوستانه‌اي از سوي برخي از نمايندگان نهادهاي رسمي تاجيكستان از حمايت دولت مردان اين كشور نيز برخوردار است؟ آشكار است كه در تمامي نظام‌هاي موجود در آسياي مركزي، مديران ارشد، هر تصميمي را با توجه به روحيات شخص اول كشور خود مي گيرند و چنانچه بدانند چنين حركتي مورد استقبال آنان قرار نمي‌گيرد، هرگز اقدامي نخواهند كرد.
با اين وضعيت بعيد است كه دولت تاجيكستان از چنين اقداماتي كه كاملاً غير همسوي با روابط 2 كشور و به خصوص اعتمادي كه ميان "امامعلي رحمان " و "محمود احمدي نژاد " وجود دارد، پشتيباني به عمل آورد.
چنانچه اين نتيجه گرفته شود كه چنين اقدامي با موضع رسمي دوشنبه در مورد روابط با تهران همسويي ندارد
پس واقعيت اين خواهد بود كه برخي از قدرت‌ها و كشورهاي مخالف توسعه همكاري‌هاي تاجيكستان با ايران، توانسته‌اند از طريق جلب برخي از افراد در بدنه نهادهاي رسمي تاجيكستان، در جهت به چالش كشاندن روابط 2 كشور گام بردارند.
قطعا چنين حركت خطرناكي به سود منافع ملي تاجيكستان و ايران نخواهد بود و تاثير كاملاً منفي بر تعميق همكاري‌هاي 2 جانبه خواهد گذاشت و اثرات منفي آن براي طرف تاجيك بيشتر خواهد بود.
براي هر كارشناسي كه به مسائل سياسي تاجيكستان توجه دارد، مسلم است كه در متن تشديد رقابت ميان قدرت‌ها براي كسب شرايط مناسب‌تر در آسياي مركزي و اعمال نفوذ بيشتر بر كشورهاي منطقه به خصوص كشورهاي محروم از ذخاير نفت و گاز نظير تاجيكستان، ايجاد موانع ساختگي در مسير توسعه روابط با ايران به هيچ وجه به سود منافع ملي اين كشور نخواهد بود و قطعاً فرصت مانور سياسي، اقتصادي و امنيتي در برابر قدرت‌ها و ديگر بازيگران مهم خارجي را براي تاجيكستان به شدت محدود خواهد كرد.
حتي يك سال قبل نيز هنگامي كه جوانان تاجيك تحصيل كرده در ايران با توجه به حق قانوني و طبيعي خود اقدام به ايجاد انجمن كردند، نهادهاي مربوطه تاجيك واكنش شديدي نسبت به آن نشان داده و مانع شكل گرفتن اين انجمن شدند كه اين حركت دولت به نحوي حتي از بعد مذهبي نيز فراتر بود و موضوعات ديگري را نشانه رفته است.
بهانه‌هاي ايجاد موانع كدام است؟
به نظر مي‌رسد موضوعي كه بهانه را براي فعال شدن عوامل ضد ايراني در نهادهاي دولتي تاجيكستان فراهم كرده است، تقويت روند احياي هويت اسلامي مردم اين كشور است. دولت تاجيكستان با اعلام سال امام "ابوحنيفه " و اجراي برخي از اقدامات رسمي فرهنگي در عرصه‌هاي ديني بر اين تصور بود كه بر فضاي مذهبي اين كشور تسلط كامل پيدا كرده است، ولي مسير تحولات نشان داد كه جامعه و افكار عمومي اين كشور به اين حد قانع نيست.
بنابراين در مورد برخي از مسائل محدوديت‌هايي ايجاد شد كه به ممنوعيت حجاب در مدارس و دانشگاه‌ها، ممنوعيت رفتن دانش آموزان به مساجد، ممنوعيت تدريس علوم اسلامي در منازل، ممنوعيت گذاشتن ريش براي افراد كمتر از 40 سال و ... نيز به آن افزوده شد. اكنون نيز موضوعات و متن سخنراني هاي امامان جمعه مساجد تاجيكستان از طرف مقامات تعيين مي‌شوند و به آنان اعلام شده كه بيش از ان حق سخنراني ندارند.
چند ماه پيش به توصيه رئيس جمهور تاجيكستان روند بازگشت دانشجويان تاجيك از مدارس و مراكز آموزشي كشورهاي اسلامي نظير مصر، عربستان، ايران، پاكستان، سودان و تركيه آغاز شد. به اين دليل كه تعداد قابل توجهي از اين دانشجويان تاجيك به طور غيررسمي و بدون كسب موافقت دوشنبه در مدارس مختلف ايران حضور داشتند، تهران از اين موضوع استقبال كرد و در مدت زمان نسبتا كوتاهي تعداد بيش از 200 نفر از نوجوانان و جوانان تاجيك به وطنشان بازگشتند.
اما اين پايان كار نبود بلكه از 2 ماه قبل، وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان از سفارت كشورمان خواست تا ادامه تحصيل دانش آموزان تاجيك در مدرسه وابسته به اين سفارت را ممنوع كند. در همين حال، درخواست طرف ايراني براي ادامه تحصيل اين دانشجويان تا پايان سال تحصيلي مورد قبول قرار نگرفت.
وزارت آموزش و پرورش تاجيكستان در توجيه اقدامات خود اعلام كرده است كه در مدارس مربوط به كشورهاي خارجي تنها اتباع خود آن كشورها حق تحصيل دارند. اين امر شايد از نظر قوانين تاجيكستان درست است ولي نكته جالب توجه اينجاست كه جدا از مدارس وابسته به سفارت ايران در شهر دوشنبه چندين مدرسه وابسته به كشورهاي خارجي فعاليت مي‌كنند كه فرزندان تاجيكان در آنها به تحصيل مشغول بوده و هيچ نهادي در اين كشور نسبت به اين مدارس ادعايي ندارد.
اين همه اعمال محدوديت‌ها از سوي كشور دوست در حالي ايجاد مي‌شود كه چندين مدرسه تركي در شهر دوشنبه و مناطق مختلف تاجيكستان فعاليت گسترده‌اي داشته و در جهت نهادينه كردن ارزش‌ها و فرهنگ خاص تركي در ميان كودكان و نوجوانان تاجيك كه عمدتا فرزندان مقامات اين كشور بوده و هسته نخبگان آتي تاجيك هستند، نقش محوري ايفا مي‌كنند، ولي اين امر هرگز موجب نگراني مقامات دوشنبه نشده است. چرا؟
ادامه دارد...
نظرات شما عزیزان:
ورود
اعضا:
آمار
وب سایت:
