علي رافعي، شاگرد علامه محمدتقي جعفري است و قريب به 25 سال در درگاه اين حكيم متأله تلمذ كرده بود، وي كه هم اكنون عضو هيئت علمي دانشگاه اديان و مذاهب است، در گفت‌وگو با خبرنگار آيين و انديشه باشگاه خبري فارس«توانا» در مورد ابعاد فلسفي علامه محمد تقي جعفري اظهار داشت: يكي از ابعاد وجودي علامه جعفري بعد فلسفي بود علامه داراي شخصيت‌هاي گوناگوني بود.
وي افزود: دانشمندان و فيلسوفان غربي مانند «برتراند راسل»، علامه را فيلسوف شرق دانسته و علامه جعفري نيز فلسفه را براي فلسفه قبول نداشتند؛ فلسفه را يكي از ابزار براي انسان‌شناسي مي‌دانستند كه به نياز‌هاي عقلاني انسان پاسخ مي‌دهد و براي پاسخ به اين نياز‌ها لاجرم بايد فلسفه خوانده شود، به اين ترتيب فلسفه ابزاري است براي رسيدن انسان به انسان كامل و انسان كامل كسي است كه علاوه بر رشد دل از نظر عقلي نيز رشد كرده باشد.
* علامه جعفري از طلبه‌هاي نجف پيگير مسائل فلسفي غرب بود
نويسنده كتاب «تكاپوي انديشه‌ها» ادامه داد: علامه جعفري يكي از نادر افرادي در حوزه علميه نجف بود كه در زمان تحصيل، مطالعه در فلسفه غرب را آغاز كرده بودند و در خاطراتي نقل كرده است كه «زماني كه در نجف مشغول تحصيل بودم، مقداري از پول شهريه‌ام را براي تهيه كتابي فلسفي غربي تازه منتشر شده كنار مي‌گذاشتم و از كتابفروشي معروفي، مخفيانه كه كسي نفهمد كتاب را خريده و در زير عبا پنهان مي‌كردم تا طلبه‌هاي ديگر متوجه نشوند ـ چرا كه فضاي حوزه علميه نجف به گونهاي بود كسي متوجه مي‌شد كه كتاب فلسفي غربي‌ها را مي‌خواندم نظر‌ها نسبت به من بر‌مي‌گشت ـ و كتاب را بعد از اينكه طلاب به خواب مي‌رفتند مطالعه مي‌كردم براثر اين كار پولم تمام شد و خجالت كشيدم به آيت‌الله خويي بگويم پولم تمام شد و سه روز بدون غذا ماندم تا كه بر اثر گرسنگي در حجره‌ام ضعف كردم و به صورت نيمه بيهوش افتادم تا اينكه آيت‌الله خويي خودشان به حجره‌ام تشريف آورد و مرا در حالت ضعف ديد متوجه شد كه من غذا نخوردم و خود آبگوشتي بار گذاشته بود براي من آورد و علت را خدمت آيت‌الله گفتم، پولي اضافه براي تهيه كتاب در اختيارم گذاشتند تا كتاب مورد نظر را تهيه كنم».
* علامه جعفري با 140 دانشمند غربي گفت‌وگو داشت
وي ادامه داد: علامه جعفري در آن سال‌ها متوجه شدند كه بايد از فلسفه غرب آگاه بود و در پي پاسخ به تفكرات غربي برآمد و در زمان كوتاهي وي به عنوان فيلسوف غرب مطرح شدند كه جوابگو فلسفه غرب بودند و دانشمندان بزرگي به ايران مي‌آمدند و با وي مصاحبه‌هاي داشتند كه من در بسياري از اين مصاحبه‌ها حضور داشتم و كتابي به نام «تكاپوي انديشه» نوشتم در اين كتاب نام بيش از 140 دانشمند بزرگ دنيا را ذكر كردم كه به ايران آمدند تا درباره مسائل مختلف علوم انساني شامل مسائل حقوقي، فلسفه‌ها، فرهنگ‌ها و اديان با علامه گفت‌وگو كنند؛ حتي مكاتبات راسل و علامه جعفري را نيز در كتاب آوردم كه تصوير خوبي است براي اينكه ابعاد مختلف ديد‌گاه‌هاي وي در برابر فلسفه غرب مشاهده شود.
رافعي با بيان اينكه علامه جعفري بنيان‌گذار حقيقي علم انسان‌شناسي در ايران است، خاطرنشان كرد: تمام علوم انساني براي بعد انسان‌شناسي است چه در تفسير فلسفه، شرح مثنوي، علامه و در كتا‌ب‌هاي خود محور انسان را «حيات معقول» مي‌داند و از فلسفه براي تفسير حيات معقول استفاده كرده است و مي‌توان گفت علامه در اين زمينه پيشكسوت و منحصر به فرد است.
وي در پاسخ به اين پرسش كه راسل به عنوان فيلسوف ملحد در جواب دانشجويش كه گفته بود درصورتي قيامت صحت داشته باشد چه پاسخي به خداوند خواهد داد، اظهار داشت: خدمت خداوند عرض خواهم كرد كه چرا براهين عقلي بيشتري نيافريدي تا اقناع شوم.
اين استاد دانشگاه در پاسخ به اين پرسش كه آيا اينكه نظرات علامه جعفري بر افكار راسل تاثير گذاشته است، تصريح كرد: علامه جعفري گفته بود در آخرين نامه راسل را به گونهاي در بن‌بست مي‌گذارم ديگر جوابي ندهد و حقيتاً هم همين شد و راسل جوابي نداد.
* علامه جعري از عاشقان حضرت امام (ره) بود
مدرس دانشگاه مذاهب اسلامي درباره رابطه علامه جعفري و حضرت امام خاطرنشان كرد: علامه جعفري از عاشقان حضرت امام بوده است و با استاد مطهري نيز ارتباط قوي داشت و در همه تحصن‌هاي زمان شاه در دانشگاه تهران همراه شهيد بهشتي و شهيد مطهري حضور داشت. بعد از انقلاب زماني كه حضرت امام در مدرسه علوي زندگي مي‌كرد، شهيد مطهري با علامه جعفري تلفني تماس گرفت و من به صورت مداوم در خدمت علامه جعفري حضور داشتم گوشي را برداشتم و براي اينكه استاد مطهري بود گوشي را خدمت علامه دادم و استاد مطهري گفت: امام دوست دارند شما را به عنوان نخستين رئيس قوه قضاييه معرفي كنند؛ كه علامه به روحيات خود آگاه‌تر بود، معتقد بودند كه در حوزه تعليم و تربيت موفق‌تر خواهند بود تا در حوزه قضاوت، نه اينكه علامه مخالف شركت در روند اجرايي بودند بلكه معتقد بودند هر شخصي تواني دارد و علامه توان خود را در مسائل تربيت استاد و دانشجو مي‌ديدند، بعدازظهر به اتفاق علامه خدمت حضرت امام رسيديم كه اين ديدار مانند ديدار عاشق و معشوق بود. علامه اين مسئله را خدمت حضرت امام گفت حضرت امام فرمودند: «آنچه شما بگوييد مورد تاييد بنده است».
وي خاطره ديگري از رابطه حضرت امام (ره) با علامه جعفري ذكر كرد و گفت: روزي در جماران خدمت حضرت امام رسيدند كه مردم شعار دادند «سلام بر خميني، درود بر جعفري» كه علامه جعفري مردم را توصيه كردند كه بگويند «سلام بر خميني، درود بر خميني» و استدلال علامه اين بود كه بركت حركت امام بود كه عامه مردم علامه جعفري را شناختند و قبل از انقلاب فقط در ميان اهل علم شناخته شده بودند.
* امام خميني (ره) از علاقه‌مندان تفسير مثنوي معنوي علامه بودند
رافعي گفت: علامه جعفري بعد از انقلاب مثنوي معنوي مولوي را تفسير مي‌كرد كه بعضي از خانواده گفتند زماني كه تفسير معنوي از سيما پخش مي‌شود در كانال ديگر فيلم سينمايي پخش مي‌شود و افراد خانواده به دليل اينكه متوجه سخن شما نمي‌شوند، مي‌خواهند فيلم سينمايي ببينند و ما مي‌خواهيم تفسير را نگاه كنيم كه علامه جعفري با رئيس سازمان وقت صدا و سيما صحبت كرد و محد هاشمي توضيح داد كه به علت اينكه صدا و سيما متعلق به عموم مردم جامعه است، بايد سلايق تمام مردم را در نظر گرفت، علاوه بر اينكه در يك شبكه برنامه جدي و آموزشي پخش مي‌كنيم بايد در شبكه ديگر براي عموم مردم برنامه مفرح بگذاريم و علامه چند جلسه در برنامه شركت نكرد كه داماد امام خميني (ره) نقل مي‌كند كه امام (ره) زمان پخش تفسير مثنوي معنوي مقيد بودند كه برنامه را ببينند و از آمدن نوه‌ها به اتاقي كه تفسير را مي‌ديدند جلوگيري مي كردند.
اين استاد دانشگاه ادامه داد: حضرت امام علت اينكه برنامه تفسير پخش نمي‌شود را جويا شدند و به نوعي مسئله را حل كردند و همين تفسير موجب شد عده‌اي از علماي مشهد خدمت امام نامه‌اي نوشتند كه چرا مثنوي معنوي از صدا و سيما پخش مي‌شود و امام نامه را براي علامه جعفري فرستادند تا علامه مشاهده كند و ضمناً توصيه كردند هر برنامه‌اي مخالف خود را دارد و علامه تحت تاثير مخالفان قرار نگيرد. علامه هم در زمان رياست‌جمهوري آيت‌الله خامنه‌اي و هم در زمان رهبري ايشان، هر هفته يا هر 15 روز يكبار با مقام معظم رهبري جلسات خصوصي داشتند.
وي در پاسخ به پرسش فارس در مورد جدل علمي علامه جعفري با عبدالكريم سروش، خاطرنشان كرد: زماني كه عبدالكريم سروش در شوراي انقلاب فرهنگي بودند، صبح زود نزد علامه جعفري مكاسب مي‌خواند و تا آن زمان مشكلي نبود تا اينكه سروش كتاب «قبض و بسط تئوريك شريعت» را نوشت؛ علامه نگران شد و سروش را خواست كه چرا اين مطلب را بيان مي‌كنيد و درس با او را تعطيل كرد تا يكسال قبل از فوت‌شان!
رافعي ادامه داد: بنا بود براي پاسداشت خدمات علامه بزرگداشتي گرفته شود و خيلي با اين مسئله مخالف بودند و خودشان در سخنراني اعلام كردند كه ما اگر كاري كرديم، طلبگي و لطف خداوند بود كه قبل از بزرگداشت، سروش نزد علامه آمد و از ايشان خواست كه عليه نظام موضع‌گيري منفي داشته باشد ـ چرا كه در آن زمان آيت‌الله منتظري به خاطر هتك حرمت ولي فقيه مورد اعتراض مردم قرار گرفته بود و نظام براي حفظ جان وي، در منزل از وي محافظت مي‌كرد ـ كه علامه نپذبرفت و بعد از اينكه اين ملاقات و درخواست‌هاي اين فرد، رسانه‌اي شد، سروش اين ملاقات را تكذيب كرد و به علامه توهين‌هايي را روا داشت.
نظرات شما عزیزان:
ورود
اعضا:
آمار
وب سایت:
